अंतर्भाव

समास १

जय जय सद्गुरू समर्था | जय जया पूर्ण मनोरथा |

चरणी ठेउनिया माथा | प्रार्थितसे ||१ ||

मी येक संसारी गुंतला | स्वामीपदी वियोग जाला |

तेणे गुणे आळ आला |मज मीपणाचा ||२||

इच्छाबंधने गुंतलो | तेणे गुणे अंतरलो |

आता तेथूनि सोडविलो | पाहिजे दातारे ||३ ||

प्रपंच संसार उद्वेगे |क्षणक्षण मानस भंगे |

कुळाभिमान म्हणे उगे | सामाधानासी ||४ ||

तेणे समाधान चळे | विवेक उडोनिया पळे |

बळेची वृत्ती ढांसाळे | संगदोषे ||५ ||

स्वामी प्रपंचाचे नि गुणे | परमार्थासी आले उणे |

ईश्वर आज्ञेप्रमाणे | क्रिया न घडे || ६ ||

याचिया दु:खे झोंका आदळे चित्ती | समाधान राखणे किती |

विक्षेप होता चितोवृत्ती | दंडळू लागे ||७||

प्रपंचे केले कासावीस | होउ नेदी उमस |

तेणे गुणे उपजे त्रास | सर्वत्राचा ||८ ||

आता असो हा संसार | जाले दु:खाचे डोंगर |

स्वामी अंतसार्क्ष विचार | सर्व हि जाणती ||९ ||

तरी आता काय जी करावे | कोण्या समाधाने असावे |

हे मज दातारे सांगावे | कृपा करावी ||१०||

ऐसी शिष्याची करुणा | ऐकोनी बोले गुरुराणा |

केली पाहिजे विचारणा | पुढिलीये समासी ||११||

शिष्य सद्गुरू चरणी प्रार्थना करतो आहे की हे सद्गुरू नाथा आपण पूर्ण मनोरथ आहात ..मी आपल्या चरणी माथा ठेवून प्रार्थना करतो आहे की मी एक संसारी गुंतलेला बध्द आहे .त्यामुळे मला स्वामी चरणांचा वियोग सहन करावा लागतो आहे ..स्वामी चरणांपासून दूर झाल्या मुळे माझ्यामध्ये देहबुद्धी वाढली आहे .मीपणा ,अहंकार वाढला आहे .माझ्यामध्ये मीपणा वाढल्या मुळे माझ्या मध्ये वासना ,कामना ,कल्पना या सर्व गोष्टी वाढू लागल्या मुळे षडरिपू माझ्या मागे लागले . सत्व गुण मागे मागे हटू लागला ..पण मला यातून सुटायचे आहे .

प्रपंच संसार यांचा आता उद्वेग आला आहे .आता बास झाला संसार असे वाटते आहे क्षणक्षणाला असे वाटते आहे मनाचा निश्चय भग पावतो आहे .कुंळाभिमानाने माझे समाधान नाहीसे झाले आहे .माझ्यातला मी पणा वाढला आहे . विवेक नाहीसा झाला आहे .संगदोषाने वृत्ती ढांसाळली आहे .संग आहे विषयांचा , त्यामुळे समाधान नाहीसे झाले आहे .

स्वामी प्रपंचात रमल्यामुळे परमार्थ हातून होत नाही .नामस्मरण होत नाही ,अर्चन पूजन होत नाही .कांहीच होत नाही .ईश्वराची आज्ञा आहे त्याप्रमाणे कांहीच होत नाही .मन सहाजिकच सुख दु:खाच्या झोक्याबरोबर झुलत रहाते .मग समाधान तरी कसे राखणार ? काही मनाविरुध्द झाले की चित्त वृत्ती डळमळीत होउ लागतात ..

प्रपंचाने मला कासावीस केले आहे मला तुम्ही नाराज करू नका ,कारण त्यामुळे सगळी कडे त्रासच वाढेल .असो असा हा संसार म्हणजे दु:खाचा डोंगर झाला आहे .स्वामी अंतरसाक्षी आहेत .ते सर्व जाणतात ।

आता मी काय करावे ? मला समाधानाने कसे जगता येईल? हे स्वामींनी कृपा करून सांगावे.

अशी शिष्याची करुणापूर्ण वाचणे ऐकून गुरुराणा काय म्हणतात ते पुढच्या समासात पाहू .