नाम श्रीराम सुंदर । ध्याती उमामहेश्वर ।सिंहासनी रघुवीर । अंकी सीता शोभली । । १ लक्ष्मण महावीर । भरत शत्रुघ्न धीर ।हनुमंत जोड़ी कर । देवर्षी गायिला । । २ ज्याचे ध्यानी रामदास । तेच ध्यान कल्याणास । बंधू दत्तात्रयास । रामप्रेमा लाधला । । ३ वर्णू राघवाचे यश । श्रीगुरुचा नामघोष । पूर्वपुण्य हे विशेष । लक्ष पायी ठेविला । । ४श्रीराम हे सुंदर नाम आहे .श्रीरामांचे ध्यान उमा महेश्वर करतात .कारण समुद्र मंथनात निर्माण झालेले विष शंकरांनी प्राशन केले .त्याचा दाह गंगेला मस्तकावर धारण करून ,चंद्राला मस्तकावर धारण करून ,नाग गळयावर धारण करूनही थांबला नाही .तो श्रीरामांचा नामस्मरण करून दाह थांबला.रघुवीर सिंहासनावर बसले असताना त्यांच्या मांडीवर सीता शोभून दिसते .लक्ष्मण महावीर आहे .भरत शत्रुघ्न हे दोन्ही धीराचे आहे .भारताने १४ वर्ष श्रीरामांची वाट पाहिली .हनुमंत रामांच्या समोर हात जोडून उभा आहे .त्या हनुमंताचे वर्णन देवर्षी नारदांनी केले आहे .ज्या कल्याणाला रामदासांचे ध्यान आहे ,त्या रामदास स्वामींना श्रीरामांचे ध्यान आहे .समर्थ रामदासांच्या बंधू दत्तात्रयांना रामाचे प्रेम लाभले आहे .राघवाचे यश वर्णन करायचे तर श्रीगुरुंचा म्हणजे श्रीरामांचे नामाचा नामघोष करायला हवा ,पूर्व पुण्य असेल तरच श्रीरामांचे नाम स्मरण करण्याची ,इच्छा होते .
नयनी पाहता हनुमंत । ज्यासी वर्णिती महंत । ज्याचा महिमा अनंत । मुख्य प्राण रामाचा । । १ स्वामी रामाचे वहन । केले लंकेचे दहन । त्याची कीर्ती गहन । बलभीम नामाचा । । २ सदा बांधुनिया माज । करी रामाचे निजकाज । ज्याचे शिरी रघुराज । सेवक पूर्णकामाचा । । ३ सर्व देवांचा वरिष्ठ । वारी दासाचे अरिष्ट । रामदास एकनिष्ठ । मारुती हा नेमाचा । । ४ म्हणावा जयजय राम !डोळ्यांनी हनुमंताला पाहताना हनुमंताचे वर्णन महंत करतात .हनुमंत महाबली आहे .प्राण दाता आहे .सौख्यकारी आहे ,दुःखहारी आहे ,भीमरूपी आहे म्हणजे महाभयंकराचा नाश करणारा आहे .त्याचा महिमा वर्णन करता न येणारा आहे .तो रामाचा जणू प्राणच आहे .सीता माईंना शोधायला आल्यावर त्याने लंकेचे दहन केले .रावण वधानंतर श्रीराम लक्ष्मण व सीतेसह अयोध्येला जायला निघाले तेव्हा मारूतीने त्यांना वाहून नेले .अशा मारुती रायाची कीर्ती खूप मोठी आहे .तो नावाप्रमाणे बलभीम आहे .त्याने द्रोणागिरी पर्वत औषधी साठी उचलून आणला आणि काम झाल्यावर पुन्हा नेऊन ठेवला .तो नेहमी रामाचेच काम करण्यात दंग असतो . तो सर्व देवांमध्ये वरिष्ठ आहे कारण सूर्याला पकड़ण्यासाठी जेव्हा उडी सर्व देवांनी त्याला अस्त्र भेट दिली .तो रामाच्या दासावरील संकट दूर करतो .समर्थ रामदास त्याचे एकनिष्ठ भक्त होते .
रामदूत वायूसूत भीमगर्भ जुत्पती । जो नरात वानरात । भक्तीप्रेम वित्पती ।। १ दासदक्ष स्वामीपक्ष नीजकाज सारथी वीरजोर शीरजोर धक्कधिंग मारुती । । २ मारुती श्रीरामांचे दूत होते .रावणाकडे श्रीरामांचे दूत म्हणून मारुतीच गेले होते .सीतामाता शोधताना सापडल्यावर श्रीरामांनी दिलेली खुणेची अंगठी रामदूत या रूपातच सीता मातांना दिली .श्रीरामांच्या विजयाचा शुभ सन्देश सीतामातांना देण्यासाठी दूत म्हणून मारुती रायच आले होते । मारुती मरुत म्हणजे वायूचा पुत्र .मरुत म्हणजे वायूच्या औरस वीर्यापासून उत्पन्न झालेला म्हणून मारुती !भीमरूपी स्तोत्रात मारुतीला भीमरूपी म्हटले आहे .भीम म्हणजे भयंकर ! मारुतीला भयंकर या अर्थाने न म्हणता महाभयंकरापासून रक्षण करणारे म्हणून म्हटले आहे .अंजनी मातेच्या उदरात जन्म घेण्यापूर्वी मारुती राय होते म्हणून भीमगर्भ जुत्पत्ती !ते दासदक्ष आहेत .श्रीरामांच्या दासांचे ते रक्षण करतात .श्री समर्थ रामदास स्वामींचे त्यांनी नेहमीच रक्षण केले .श्रीराम मारुती रायांचे स्वामी !श्रीरामांशिवाय अन्य कोणताही विचार त्यांच्या मनात नसे .ज्यात श्रीराम नाहीत ते काहीही त्यांना आवडत नसे .म्हणून रामांच्या राज्याभिषेकाच्या वेळेस दिलेली मोत्याची माळ त्यांनी फोडून टाकली .कारण त्यात श्रीराम त्यांना दिसले नाहीत । मारुती राय बलशाली होते .त्यांनी सीतामाईंचा शोध वायूवेगाने शत योजने सागर ओलांडून लावला .हजारो योजने दूर असलेला द्रोणागिरी पर्वत घेउन आले .औषधी दिल्यावर पुन्हा पर्वत उचलून जागेवर ठेवला व मारुती हे नाव सार्थ केले .
नाम श्रीराम सुंदर । ध्याती उमामहेश्वर ।
